Plezier hebben in je werk, waardering ontvangen en gezien worden voor je talenten of wie je bent. Dat is voor bijna iedereen een vanzelfsprekende wens. Maar in Nederland heeft bijna 1/5e van alle werknemers last van overspannenheid of is opgebrand (burn-out): 1,7 miljoen mensen. Dat is veel en kost de maatschappij jaarlijks € 3 miljard. Een serieuze zaak dus.
In mijn werk als POH-GGZ kom ik regelmatig mensen tegen die uitgeput bij de huisarts aankloppen omdat het niet langer gaat: ze zijn op, doodmoe en, mede als gevolg daarvan, vaak in een lastig conflict verwikkeld: op werk of met zichzelf. Het is opvallend hoe vaak iemand in zo’n situatie het nodig heeft om juist van een ander (in dit geval met de huisarts) te horen dat het echt nodig is om rust te creëren en te stoppen met werk. Vaak zijn dit mensen met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel, die moeilijk nee kunnen zeggen en gewend zijn om tien ballen tegelijk in de lucht te houden. Want ze hebben nog nooit anders gedaan; dit is wat zij gewend zijn. Tot het ineens knapt en de totale vermoeidheid, het slaaptekort, het niets meer voelen of de niet te stoppen huilbui hen overvalt.
Het eerste wat dan moet gebeuren, is het creëren van rust. En bovenal geen grote, ingrijpende beslissingen nemen, want vanuit de plek van overspanning kan niemand goede beslissingen nemen. Ook jij niet. In het vinden van de rust volgt vaak de bewustwording van de diepe kuil waar je in zit: onderin en op de bodem. Als je een beetje op adem begint te komen en het lukt om met je rug weer een beetje rechtop te zitten, leunend tegen de wand van de kuil, dan begint de reflectie en het zelfonderzoek: hoe ben ik hier gekomen en hoe kom ik hier weer uit?
De antwoorden op die vragen zijn voor iedereen anders. Het helpt om je in dit onderzoek te laten begeleiden door een onafhankelijke professional, zoals een therapeut of een coach met aandacht voor je binnenwereld. De oorzaken van overspanning kunnen extern zijn, maar ook systemisch (zoals werk of familie) of verbonden met een specifieke gebeurtenis. Dat is voor iedereen anders. Maar wat wel altijd geldt, is dat overspanning een weerspiegeling is van hoe je innerlijk omgaat met bepaalde situaties: de keuzes die je hebt gemaakt, patronen die je jezelf hebt aangemeten en systemische last die je draagt. Zichtbaar en onzichtbaar, bewust dan wel onbewust. Onderliggende thema’s zijn vaak niet-gevoelde rouw, systemische plekverwarring en onvoldoende zingeving. Een goede therapeut is bekend met dit werkveld en weet iemand te begeleiden naar heling. Daarvoor bestaat een breed scala aan therapievormen en zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar.
In mijn werk als therapeut werk ik aan inzicht, overzicht en grip. En daarmee de ruimte voor beweging en vrije keuzes. Ik werk systemisch (erflast en systemische wetten) en onderzoek de zingevingsvraagstukken. Daarbij maak ik gebruik van Acceptance and Commitment Therapy (ACT), de Transactionele Analyse (TA) en Humagination (werken met verbeeldingskracht); prachtige en effectieve hulpmiddelen om tot diepere inzichten, zelfkennis en transformatie te komen. In mijn praktijk zie ik dat mensen altijd sterker van hun crisis herstellen dan ze zich aanvankelijk konden voorstellen. Door de zoektocht in hun binnenwereld aan te gaan en daarbij af te stemmen op hun eigen tonen en muziek. Met moed, vertrouwen en ontspanning. En zo weer terugveren in hun levenskracht, wijzer en lichter. Wat een rijkdom is dat!
